Bize Parlak Bir İstikbâl, Ecnebilere Müşevveş Bir Mazi Düşmüş*

  Ben bu zaman ve zeminde, beşerin hayat-ı içtimaice medresesinde ders aldım ve bildim ki: Ecnebiler, Avrupalılar terakkîde istikbâle uçmalarıyla beraber, bizi maddî cihette kurûn-u vustâda durduran ve tevkîfeden “Altı Tane Hastalık”tır. O hastalıklar da bunlardır: Birincisi: Ye’sin, ümitsizliğin içimizde hayat bulup dirilmesi. İkincisi: Sıdkın hayat-ı içtimaice-i siyasiyede ölmesi. Üçüncüsü: Adavete muhabbet. Dördüncüsü: Ehl-i imanı birbirine bağlayan nurani râbıtaları bilmemek. Beşincisi: Çeşit çeşit sâri hastalıklar gibi intişar eden istibdâd. Altıncısı: Menfaat-i şahsiyesine himmeti hasretmek. Bu altı dehşetli hastalığı...